برای مشاهده بیشتر کافی است “EXOCIB” را در google scholar جستجو کنید.

اگزوزوم‌ها انواعی از وزیکولهای خارج سلولی کوچک (با قطر ۱۵۰-۳۰ نانومتر/در ابعاد نانو) هستندکه تقریبا توسط تمام سلول‌ها تولید شده و به فضای خارج سلولی ترشح می‌شوند. اگزوزوم‌ها برخلاف سایر انواع وزیکول‌های خارج سلولی (میکرووزیکول‌ها MVs و اجسام آپاپتوتیک (Apoptotic Bodies از مسیر اندوزومال تشکیل می شوند. اگزوزوم‌ها دارای غشا دو لایه فسفولیپیدی با توپولوژی مشابه غشا سلولی و محتوی لیپید، پروتئین و قطعات ژنتیکی از جمله DNA و انواع RNA هستند، بخشی از محتویات اگزوزوم پروتئین‌هایی هستند که در روند ساخت آن دخیل می‌باشند و بعضا به عنوان مارکر شناسایی اگزوزوم به کار گرفته می‌شوند، بخش قابل توجه دیگر محموله اگزوزوم، بازتابی از وضعیت بیولوژیک سلول والد است که سبب تمایز اگزوزوم‌های ترشح شده از سلول‌های مختلف می‌شود.

اگزوزومها به واسطه داشتن ماکرومولکول‌های فعال، و توانایی ترشح و الحاق به سلول‌های دیگر نقش مهمی را در فرایندهای مختلف زیستی از جمله ؛ پاسخ ایمنی، آنژویوژنز، التهاب، ترمیم، مرگ سلولی و… ایفا می‌کنند.

کاربردهای اگزوزوم

اگزوزوم به علت اینکه نشانگر خلاصه‌ای از وضعیت سلول است و می‌تواند حاوی بیومارکرهای بیماری‌ها باشد؛ در حوزه تشخیص diagnosis و پروگنوز prognosis و همچنین مانیتور کردن پاسخ بیماران به درمان مورد توجه است. همچنین به علت خواص ویژه‌ای مانند سازگاری زیستی و… در طراحی واکسن‌ها و سیستم‌های دارورسانی Drug Delivery systems و درمان انواع بیماری‌ها به خصوص سرطان، بیماری‌های نورودژنراتیو و بیماری‌های قلبی عروقی تحت مطالعه هستند و در جهت القای پاسخ ایمنی اختصاصی، ترمیم، جلوگیری از عوارض بیماری‌ها و… مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

روش‌های استخراج اگزوزوم

تاکنون از روشهای متنوعی برای استخراج اگزوزوم استفاده شده است؛ سانتریفوژ با دور بالا، اولترافیلتراسیون، ستون کروماتوگرافی، ایمونوکپچر، از جمله روش‌های شناخته شده استخراج اگزوزوم هستند.
اما روش‌های فوق با مشکلاتی از جمله، عدم دسترسی به تجهیزات و مواد گران قیمت آزمایشگاهی مورد نیاز، پیچیدگی روند تخلیص و… رو به رو هستند، همچنین مقدار و خلوص پایین اگزوزوم استخراج شده، ایجاد اختلال در عملکرد بیولوژیک اگزوزوم، محدودیت حجم نمونه و … از جمله موانع استفاده از این روش‌ها محسوب می‌شود.
کیت اگزوسیب بر اساس روش رسوب‌دهی، اگزوزوم‌ها را از نمونه جدا می‌کند، که علاوه بر سادگی پروتکل، نیازی به مواد و تجهیزات گران قیمتی مانند آنتی‌بادی‌های استفاده شده در ایمونوکپچر و سانتریفوژ دور بالا ندارد و برای حجم نمونه بالا نیز به راحتی قابل استفاده است، افزون بر این مطالعات نشان داده است اگزوزوم‌های جداسازی شده با این روش، از نظر فاکتورهای ظاهری و بیومارکرهای سطحی با اگزوزوم‌های استخراج شده به روشهای اولتراسانتریفوژ و اولترافیلتراسیون تفاوتی نداشته و از نظر حفظ فعالیت بیولوژیک اگزوزوم بر آن‌ها ارجحیت دارد و بیشترین مقدار miRNA و کمترین آلودگی پروتئینی را در این روش شاهد بوده‌اند.